جهان سورئالیستی سالوادور دالی
امروز سالگرد تولد سالوادور دالی است. نقاش برجسته سورئالیست اسپانیایی که ۱۱۲ سال پیش (سال ۱۹۰۴) در چنین روزی متولد شد. گرچه بسیاری دالی را به عنوان یک نقاش می‌شناسند اما فعالیت‌های هنری او شامل طیف وسیعی از تلاشها از نقاشی گرفته تا همکاری در ساخت فیلم (همکاری با لوییس بونوئل و آلفرد هیچکاک)، مجسمه‌سازی و عکاسی است.
دالی در کاتالونیای اسپانیا متولد شد؛ در منطقه‌ای نزدیک به مرز فرانسه. پدرش وکیل و دفتردار بود و در تعامل با پسرش رفتاری سخت‌گیرانه داشت. رابطه او با مادرش اما متفاوت بود و ظاهرا مادر در پرورش استعدادهای هنری او نقش موثرتری ایفا کرد. برادر دالی که او هم سالوادور نام داشت در کودکی چشم از جهان فرو‌بست. پس از مرگ برادر، دالیِ ۵ ساله را بر مزار برادرش بردند و به او گفتند روح برادرش در او حلول کرده. چنان که از آثار دالی هویداست تصویر این برادر هم‌نام که ۹ ماه پیش از او متولد شده بود، دست از سر او برنداشت و سال‌ها بعد در آثار دالی خود را نشان داد؛ برای مثال در یکی از آثارش به نام «پرتره برادر مرده من».
پرتره برادر مرده من (۱۹۶۳)
دالی در نوجوانی با نقاشی آشنا شد. وقتی ۱۰ ساله بود اولین کلاس‌های طراحی را پشت سرگذاشت و چند سال بعد با «رامون پیچوت» نقاش امپرسیونیست اسپانیایی آشنا شد. پیچوت دوست پابلو پیکاسو و یکی از اولین معلم‌های سالوادور بود. او در ۱۵ سالگی اولین نمایش عمومی از آثارش را برگزار کرد.
دالی در ۱۸ سالگی به دانشگاه سلطنتی هنرهای زیبای سن فرناندو رفت و مشغول تحصیل شد. چهار سال بعد و پیش از امتحانات پایانی‌اش از دانشگاه اخراج شد؛ دالی گفته بود کسی در دانشگاه صلاحیت امتحان گرفتن از او را ندارد. سالوادور دالی طی این مدت با سبک‌های گوناگون هنری آشنا شد، با تمام توان نقاشی کرد و در میان هنرمندان با افرادی چون لوییس بونوئل کارگردان مشهور سینما و فدریکو گارسیا لورکا شاعر برجسته اسپانیایی طرح دوستی ریخت. در طی سال‌های بعد یعنی میان سال‌های ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۹ به فرانسه سفر کرد و با روشنفکران و هنرمندان مطرحی آشنا شد. او با پیکاسو ملاقات کرد، نقاش برجسته و پدیدآورنده سبک کوبیسم که دالی همیشه برایش احترام قائل بود و بعدها تحت تاثیر سبک او تعدادی از آثارش را خلق کرد.
دالی همچنین با سه هنرمند سورئالیست خوان میرو، پل الوار و رنه ماگریت ملاقات کرد و با این سبک آشنا شد. پیش از این دالی در سبک‌های امپرسیونیسم، فوتوریسم و کوبیسم نقاشی می‌کشید.
نهایتا تمام این جستجوها، رابطه‌ها و نقاشی‌ها او را به یافتن سبک مورد علاقه خود رهنمون کرد تا دالی در ۱۹۲۹ اولین دوره نقاشی سورئالیستی خود را آغاز کند.
سورئالیسم سبکی بود که در اوایل دهه ۲۰ میلادی پایه‌گذاری شد. آزاد کردن تخیل، خلق آثار و بیان احساسات بدون سانسور ذهنی و بدون فکر کردن به چارچوب‌های منطقی و نظرات روان‌کاوانه زیگموند فروید در این مکتب نقشی مرکزی داشتند.
نقاشی‌های دالی در این دوره از دقت وسواس‌گون سبک کلاسیک پیروی می‌کردند اما همزمان در فضایی رویاگون و فراواقعی خلق می‌شدند که تحت تاثیر نظرات روان‌کاوانه زیگموند فروید بود. فروید از نخستین کسانی بود که درباره مفهوم ذهن ناهشیار (Unconscious mind) و نیمه هشیار (Subconscious) بررسی‌های نظام‌مند انجام داد و دالی تحت تاثیر همین مفاهیم تلاش کرد در آثارش کیفیتی رویاگون پدید آورد که از بخش‌های هشیار ذهن سرچشمه نگرفته باشند.
«تداوم حافظه» یکی از معروف‌ترین آثار دالی است که سال ۱۹۳۱ در بستر همین فضا خلق شد. نقاشی‌ای که مجموعه‌ای از ساعت‌های در حال ذوب شدن را نمایش می‌دهد. در بخش دیگری از نقاشی هم مورچه‌هایی در حال هجوم آوردن به اشیا دیده می‌شوند. اشاره‌هایی ضمنی به منعطف بودن مفهوم زمان در قیاس با تصور عمومی که از آن وجود دارد و زمان را مفهومی صلب و قطعی فرض می‌کند در کنار اشاره‌هایی دیگر درباره زوال و مرگ در این تصویر به چشم می‌خورند.
تداوم حافظه (۱۹۳۱)
در دهه‌های بعدی نقاشی‌های دالی بر تم‌های مذهبی و ماورا الطبیعی تمرکز داشتند. او در اواخر عمر به کاتالونیا برگشت و با دست زدن به تلاش‌های مختلف هنری از طراحی جواهرات، طراحی صحنه تئاتر، کار کردن در طراحی مد و کارهایی دیگر بیش از پیش مشهور شد و از نظر تجاری هم به موفقیت‌های بیشتری دست یافت.
سالوادور دالی مردی که دلباخته رویاها و خیال‌ها بود سال ۱۹۸۹ (در ۸۴ سالگی) بر اثر عارضه قلبی درگذشت. او را در زادگاهش کاتالونیا به خاک سپردند.
مرسی از مطلب خوبتون (y)